Schoenendoos

Schoenendoos
Op 7 september 1997 werd ik bevestigd in het ambt van predikant in de Ankerplaats in Zwartewaal. De Ankerplaats was een kerkgebouw uit 1973. Volledig bij elkaar gespaard door de kleine gemeenschap van Gereformeerden in het dorpje Zwartewaal op Voorne-Putten.

Het lag wat verscholen in de bosjes aan het einde van het dorp en je moest goed kijken om er een kerk in te herkennen. Het was eigenlijk een bakstenen vierkante doos met een plat dak erop.
En toch werd ik er predikant. Het draait tenslotte niet om het gebouw. Het draait om de gemeente die in het gebouw samenkomt en om het geloof dat er gevierd en doorleefd wordt. Het gaat erom wat er in dat gebouw gebeurt. Er wordt getrouwd, gedoopt, gerouwd, gevierd, geleefd, gelachen en gehuild. Er wordt geloofd!

Aula
Op 4 januari 2004 werd ik als predikant verbonden aan de Gereformeerde Wijkgemeeente Seghwaert-Noordhove in  Zoetermeer. Dat gebeurde in de kerkplek van deze gemeente: de aula van het Oranje Nassaucollege, een middelbare school.
Waar je in Zwartewaal met moeite kon zien dat de Ankerplaats een kerkgebouw was, daar was dat in Zoetermeer niet eens het geval. De kruimels en de broodzakjes van de scholieren lagen soms nog op de vloer als de vrijwilligers op zaterdagmiddag van deze aula een kerkzaal maakten.  Ze zetten 300 stoelen in een kerkopstelling, reden het orgel op zijn plaats, richtten het liturgisch centrum in en hingen de antependia op. Het was heilig werk. Deze hulpkosters bouwden de aula van de school om tot een heilige plaats.
Op zondagmorgen was deze aula een kerkzaal geworden. Tenminste: als je het wilde zien. Als je je liet raken door de liturgie, door het gedeelde geloof, door de ontmoeting en het meeleven. Dat lukte niet iedereen. Er waren mensen die een schoolkantine bleven zien. Zij gingen liever naar de Pelgrimskerk of de verderop in de straat gelegen Ichthuskerk.
De ruimte waar je een kerkdienst viert doet er dus wel toe. Een sfeervolle, eerbiedige ruimte kan helpen bij het zoeken naar contact met God. Het helpt bij het verstillen. Als je op vakantie een middeleeuws kerkje binnenloopt dan word je als vanzelf stil. Het bijzondere licht, de zware muren, het altaar, de koelte - ze brengen je in een andere sfeer. Dichter bij je Schepper - dichter bij je zelf, bij je ziel.

Verwijzen
Er is nog iets belangrijks aan een herkenbaar kerkgebouw. Een kerkgebouw verwijst. Het gebouw zelf zet aan het denken. De toren doet je automatisch naar boven kijken en maakt je ervan bewust dat er meer is tussen hemel en aarde. Dat je het leven niet in de hand hebt. Dat je niet zonder een hand onder je bestaan kunt. Een kathadrale kerk geeft uitzicht op een wereld waar het goed is. Dat je liefde pas herkent als je hebt mogen ervaren wat het is om geliefd te te zijn, onvoorwaardelijk.
Het simpele feit van een kerkgebouw waar je langs fietst of tramt kan - onbewust - zulke gedachten, zulke menselijke behoeften in je wakker maken. De vraag is nu of de Christus Triumfatorkerk zo'n verwijzende functie heeft. Elders in dit blad (pag. 7) valt te lezen dat onze kerk in 1962 een modern kerkgebouw moest worden, een wijkcentrum met een aantrekkingskracht op een druk kruispunt in onze wijk. Of dat in 2022 nog lukt? Bart Baak schrijft (pag, 8) niet voor niets dat hij gebeld wordt door een mevrouw die onze kerk  Transformatorkerk noemt. En ze heeft gelijk.  Onze kerk heeft iets van een transformatorhuis, of electriciteitscentrale: vierkante dozen op elkaar, met een grote pijp ernaast. Iets van de verwijzende functie van ons gebouw is deze zestig jaar verloren gegaan.
Om ontzag voor de Eeuwige te krijgen zul je het gebouw toch binnen moeten gaan. Pas als je de kerkzaal binnen komt, overvalt je de grootsheid van het gebouw, de eenvoud, de kracht, de lichten en het metalen kruis. Dan word je als vanzelf stil.

Lichaam van Christus
Is een kerkgebouw dan noodzakeljk voor je geloofsbeleving? Ik denk het niet. In de aula van het Oranje Nassau College werd even hartstochtelijk geloofd en getwijfeld als in de CTK. Het gebouw is hooguit een hulpmiddel. Het is de gemeenschap en het geloof van mensen die de kerk maakt. Het is de gemeenschap die het geloof levend houdt. En daarin is de CTK gezegend. Een gemeenschap van jong en oud, practisch en theoretisch opgeleid, echtparen, alleenstaanden, gezinnen, rijk en arm. Het zijn de mensen die elkaar hebben gevonden als leden van het lichaam van Christus.
Want dat is de echte kerk - het lichaam van Christus.
Dat deze gemeenschap nog lang mag blijven samenkomen in dit gebouw dat in architectuur en naam verwijst naar Christus, overwinnaar.
terug